วันทองรำพันรักลูก • อังคาร กัลยาณพงศ์ : รายการสุขทุกข์ของชีวิต … บางตอนของขุนช้างขุนแผน ก่อนตายวันทองได้รำพันถึงความรักที่มีต่อลูกอย่างจับใจดังนี้ ครานั้นจึงโฉมเจ้าวันทอง เศร้าหมองสะอึกสะอื้นไห้ สวมกอดลูกยาด้วยอาลัย น้ำตาหลั่งไหลอยู่รินริน วันนี้แม่จะลาพ่อพลายแล้ว จะจำจากลูกแก้วไปสูญสิ้น พอบ่ายก็จะตายลงถมดิน ผินหน้ามาแม่จะขอชม เกิดมาไม่เหมือนกับเขาอื่น มิได้ชื่นเชยชิดสนิทสนม แต่น้อยน้อยลอยลิ่วไปตามลม ต้องตรอมตรมพรากแม่ไปเจ็ดปี ให้แต่เฝ้าทุกข์ถึงคะนึงหา นึกว่าแม่จะได้ไม่เห็นผี เจ้าก็ไม่สูญหายวายชีวี กลับมาได้เผาผีของมารดา มิเสียแรงฟักฟูมอุ้มท้อง ข้ามหนองแนวเขาลำเนาป่า อยู่ในท้องก็เหมือนเพื่อนมารดา ทนทุกข็เวทนาในป่าชัฎ ฝ่าแดดแผดฝนทนลำบาก ปลิงทากร่านริ้นมันกินกัด หนามไหน่ไขว่เกี่ยวเที่ยวเลี้ยวลัด แม่คอยปัดระวังให้แต่ในครรภ์ พ่อพาขี่ม้าไล่ขับควบ ขยับยวบกลัวเจ้าจะหวาดหวั่น พอแดดเผาเข้าร่มพนมวัน เห็นจะอ่อนผ่อนผันลงกินน้ำ ค่อยกลืนแต่พอชื่นไม่กลืนหนัก กลัวลูกจะสำลักทุกเช้าค่ำ เมื่อเขาส่งลงมาต้องจองจำ แสนระกำก็ระวังจะนั่งนอน ด้วยเป็นห่วงบ่วงใยในลูกรัก จะเดินหนักเกรงท้องขยักขย่อน จะนั่งนักเจ้าจักอนาทร ครั้นนอนนักกลัวเจ้าจะเหนื่อยอนาถตัว เจ้าคลอดรอดแล้วจึงคลาไคล เฝ้าถนอมกล่อมไกวพ่อทูลหัว เจ็ดปีแม่ประคองไม่หมองมัว ขุนช้างชั่วลักลูกไปลับตา เขาตีต่อยปล่อยหลงในดงชัฏ กุศลซัดให้เจ้าคืนมาเห็นหน้า พอเห็นแล้วก็ต้องพรากจากมารดา แต่นั้นมาช้านานจึงพานพบ กุศลหนหลังยังค้ำจุน ให้ลูกแก้วมีบุญประจวบจบ เที่ยวตามหาแม่พ่อพอพร้อมพบ กลับต้องมาทำศพของมารดา