Fragmenty rozmowy z Leszkiem Moczulskim z 14 grudnia 2018 roku nt. antykomunizmu w Polsce po II wojnie światowej (dokończenie wątku z poprzedniej rozmowy).

00:00:00 Przedstawienie problemu - czy antykomunizm to postawa bardziej radykalna od postawy niepodległościowej?

00:01:09 Słowo "komunizm" w okresie międzywojennym używane było tylko przez KPP, a po jej likwidacji nawet sami pepeerowcy nie nazywali siebie komunistami. Taka sytuacja istniała do przełomu lat 40. i 50. Używano innych słów: "bolszewicy" (np. wojna polsko-bolszewicka 1920 roku"), "peperowcy", "pezetpeerowcy", "enkawudziści" itp.

00:08:58 Dygresja nt. Zygmunta Modzelewskiego.

00:12:48 Po Październiku najpierw mówiono o "narodowej wersji komunizmu", a potem mówiono już tylko o budowie "socjalizmu" (komunizm był budowany jedynie w Związku Radzieckim).

00:16:25 Charakterystyka tzw. Grubej Czwórki (czterech największych partii przedwojennych): PPS, SL, SP oraz SN (najwięcej miejsca LM poświęcił tym ostatnim, pokazując zmianę profilu ideowego endecji w czasie wojny).

00:20:10 Charakterystyka przedwojennego antysemityzmu.

00:21:43 Przyczyny, dla których przed II wojną światową większość księży wspierała narodową demokrację.

00:22:21 Powrót do charakterystyki narodowej demokracji (w szczególności - coraz mocniejsze etniczne pojmowanie narodu).

00:25:42 Wyjaśnienie przyczyn tak obszernej dygresji nt. przedwojennych ruchów politycznych.

00:26:59 Dygresja nt. Churchilla, który miał skłonności promoskiewskie.

00:34:53 Powrót do wątku narodowej demokracji w czasie wojny uznali oni postulat budowy własnego państwa.

00:36:04 Krótka charakterystyka NSZ, która miała niektóre cechy piłsudczykowskie (sic!).

00:36:26 W AK kluczową rolę odgrywali piłsudczycy (szczególnie ci, którzy należeli do nn-u).

00:37:50 Rząd w Londynie był uznawany przez piłsudczyków, jako rząd na czas wojny, ale nie jako rząd na czas przyszłego pokoju.

00:39:08 Powojenny ruch niepodległościowy w Polsce narodził się jako ruch samoobrony. Była to odpowiedź na represje ze strony Sowietów. Ludzie uciekali do lasu w odpowiedzi na masowe aresztowania akowców.

00:42:20 Okulicki w 1945 roku był świadom, jaka jest polityka sowiecka - wiedział, że może być aresztowany, ale nie mógł odmówić spotkania, które proponowali Sowieci.

00:44:02 Etapy kształtowania się podziemia antysowieckiego (od przełomu 1944/1945).

00:46:26 Kazus Antoniego Hedy ps. "Szary".

00:47:29 Co zmienił powrót Mikołajczyka?

00:48:39 Pierwotnym źródłem powrotu akowców do lasu była obawa przed wywiezieniem do Związku Radzieckiego.

00:49:36 W tamtym czasie nikt nie mówił o komunizmie!

00:50:25 Kazus Doboszyńskiego

00:53:45 W okresie stalinizmu mówiono o komunizmie, ale po Październiku mówiono już tylko o budowaniu socjalizmu.

00:55:01 To oficjalna propaganda zaczęła budować po 1956 roku legendę o "szlachetnym komunizmie", który próbowano zbudować po wojnie i o antykomunistach, którzy z bronią w ręku próbowali nie dopuścić do tych "szlachetnych reform".

00:57:59 Wątek autobiograficzny ("Uwierzyłem `Trybunie Ludu`, że Gomułka jest antyradziecki...").

00:59:11 Tzw. "żołnierze wyklęci" byli "na górze" ideowo bardzo zróżnicowani politycznie, a "na dole" - po prostu antybolszewiccy, niepodległościowy.

01:02:12 Podsumowanie - w tym, co NKWD, Smiersz, UB robili w Polsce po wojnie nie było nic szlachetnego, nie było w tym żadnej ideologii!

01:11:56 Kazus Jaroszewicza.

01:12:48 Nieoczekiwane wyznanie Leszka Moczulskiego - zdawałem sobie sprawę, że słowa "Płatni Zdrajcy Pachołki Rosji" w 1992 roku pod adresem posłów Lewicy były za ostre (ale chodziło o to, aby oni opuścili salę sejmową i aby Sejm potępił stan wojenny). Natomiast słowa te były adekwatne w rzeczywistości lat 40.

01:17:09 Roczniki, które wchodziły w dorosłość w latach 1949-1955 były "skażone" stalinowskim wychowaniem.

.

Projekt współfinansowany ze środków otrzymanych od Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.