U schyłku IX stulecia świat Estów przypominał realia panujące u ich słowiańskich sąsiadów zza miedzy. Był to świat rozdrobnienia politycznego i rywalizacji niewielkich grup etnicznych, którym mogli przewodzić watażkowie stojący na czele lokalnych dynastii. Ten chaotyczny i ciągle bardzo enigmatyczny dla nas świat zmierzał jednak ku nieuchronnemu końcowi. W dalekiej Wielkopolsce, będącej do tej pory krainą o drugorzędnym znaczeniu, w dorzeczu Warty i jej dopływów - Obry i Prosny, rozwijała się bowiem energiczna, rodzima dynastia, która w ciągu zaledwie paru dekad miała gwałtownie wstrząsnąć krajem Wisły. Na horyzoncie majaczył już cień pierwszych Piastów. Dzięki nim kolejne stulecie stanie się wiekiem żelaza, płonących grodów, masowych przesiedleń i wymuszonej siłą konsolidacji tej barwnej, chaotycznej mozaiki jaką musiał być kraj Wisły w okresie przedpaństwowym.Okładka: Midjourney AIWesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiMroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Teksty źródłowe:Labuda G., Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna. Antologia tekstów źródłowych, Wydawnictwo PTPN i Wydawnictwo Sorus, Poznań 1999. Opracowania:Buko A., Archeologia Polski Wczesnośredniowiecznej. Odkrycia - hipotezy - interpretacje, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2005.Buko A., Świt państwa polskiego, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2021.Kaczanowski P., Kozłowski J. K., Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.), Wydawnictwo Fogra, Kraków 1998.Labuda G., Stieber Z., (red.), Słownik starożytności słowiańskich, Ossolineum, Wydawnictwo PAN, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk 1961-1996.Urbańczyk P., Zanim Polska została Polską, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2015.Artykuły:M. Latałowa, Przyrodnicze ślady przemian osadniczych między Odrą a Wisłą w I tysiącleciu po Chr., w: Barbarzyńskie tsunami. Okres Wędrówek Ludów w dorzeczu Odry i Wisły, red. A. Bursche, K. Kowalski, B. Rogalski, Warszawa - Szczecin 2017.B. Sz. Szmoniewski, Early-Slavic Culture, w: The Past Societies 5. 500 AD - 1000 AD, red. P. Urbańczyk, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2016.A. Bitner-Wróblewska, A. Rzeszotarska-Nowakiewicz, Baltic communities present between 500 and 700 AD in today’s Poland, w: Tamże.S. Moździoch, From a tribe to a State, w: Tamże.T. Nowakiewicz, Baltic communities present in today’s Polish territory between 700 and 1000 AD, w: Tamże.