Tematem tego odcinka podcastu jest popularyzacja nauki. Prof. Aleksandra Ziembińska-Buczyńska, mikrobiolożka i dyrektorka Centrum Popularyzacji Nauki Politechniki Śląskiej, oraz Anna Ślązak, dziennikarka, koordynatorka serwisu Nauka w Polsce i redaktorka działu Nauki PAP, dzielą się praktycznymi wskazówkami dotyczącymi popularyzacji i komunikacji nauki.
W rozmowie z Anną Korzekwą-Józefowicz odpowiadają na pytania: jak skutecznie rozpocząć popularyzację nauki, co sprawia, że materiał naukowy jest interesujący dla mediów, oraz jak naukowcy mogą budować owocną współpracę z dziennikarzami.
Po prostu zacząć
– Pierwsza i najważniejsza rzecz to chcieć i po prostu zacząć – mówi prof. Ziembińska-Buczyńska, opisując swoje początki w popularyzacji. – Wzięłam udział w konkursie Skomplikowane i proste organizowanym przez Forum Akademickie na artykuł popularnonaukowy, co otworzyło mi drzwi do świata popularyzacji nauki. Zaczęłam od pisania, potem przyszły spotkania z ludźmi i inne aktywności. Ważne, by próbować różnych form i znaleźć tę, która nam najlepiej odpowiada.
Badaczka podkreśla, że w popularyzacji nauki kluczowe jest dostosowanie przekazu do odbiorców i skupienie się na ich potrzebach:– My, naukowcy, lubimy mówić o swoich badaniach, mówić dużo, ale nie zawsze patrzymy, czy jest odbiór z drugiej strony. A dla mnie najlepszym testem na to, czy trafiłam do odbiorcy, jest bezpośredni kontakt. Muszę zastanowić się, czego odbiorca ode mnie oczekuje i w taki sposób skonstruować przekaz, żeby widzieć błysk w oku, kiedy opowiadam o tych moich bakteriach. (…) To nie jest tak, że ludzie pójdą potem masowo za mną i zostaną mikrobiologami. Ale część zdecyduje się na pracę w nauce, część na dokształcanie – i myślę, że to jest główny cel mojej pracy– mówi.
Dobre zasady
Anna Ślązak, dzieląc się doświadczeniem pracy w serwisie Nauka w Polsce, podkreśla kluczowe zasady współpracy z dziennikarzami. – Chcemy mieć ciekawy artykuł, który będzie rzetelny i zainteresuje szerokie grono odbiorców. Wśród nich część to naukowcy, ale wiele osób nie jest związanych z nauką, więc treść musi być przedstawiona w sposób przystępny.
Dodaje, że notatka wysyłana do mediów powinna być konkretna. – Dobra notatka prasowa powinna odpowiadać na pytania: kto, co, gdzie, kiedy i dlaczego. Ważne, aby tekst był zrozumiały i interesujący dla szerokiej publiczności.
Kluczowym elementem budowania zaufania we współpracy naukowców z dziennikarzami jest autoryzacja, która pomaga uniknąć błędów i nieporozumień.
– Najważniejsze to mieć pasję i chcieć się dzielić – podsumowuje prof. Ziembińska-Buczyńska.