KHI PHẢN THẦN LẬP CÔNG
Từ một sự trớ trêu của lịch sử, nhờ “công” của một kẻ phản thần thế kỷ 13 mà chúng ta ngày nay mới có được bức tranh đầy đủ hơn về ông cha ta ngày trước, đặc biệt là thời đại nhà Trần. Tuy “An Nam chí lược”/安南志略 của Lê Trắc được viết trên quan điểm của phong kiến Trung Hoa nhưng nếu chúng ta biết gạn lọc cũng sẽ tìm thấy những chi tiết minh chứng cho tài ngoại giao khéo léo và bản lĩnh của ông cha ta thời Trần, đặc biệt là đức Trần Nhân Tông.
Mọi ý kiến đóng góp xin liên hệ Su.Sinh2022@gmail.com
Hãy ủng hộ cho podcast tại:
https://www.buymeacoffee.com/su.sinh
Các tài liệu tham khảo:
1. An Nam chí lược - Lê Trắc. Bản dịch mới của dịch giả Mặc Sinh Lê Huy Hoàng. Đây là bản dịch công phu được dịch giả tham khảo nhiều nguồn. Dịch giả cũng rất thẳng thắn khi có chỉ ra những chỗ còn chưa rõ nghĩa.
2. Quyển 190 Nguyên sử ghi chuyện Trần Phu đi sứ An Nam 1293:
https://zh.wikisource.org/wiki/%E5%85%83%E5%8F%B2/%E5%8D%B7190
3. Quyển 178 Nguyên sử ghi chuyện Lương Tằng đi sứ An Nam 1293:
十七年，朝廷以安南世子陳日烜不就徵，選曾使其國。召見，賜三珠金虎符、貂裘一襲，進兵部尚書，與禮部尚書柴椿偕行。至安南，語秘不傳。明年，日烜遣其叔遺愛，奉表從曾入獻方物。帝封遺愛為安南國王，賜幣帛，遣歸。二十一年，除曾湖南宣慰司副使。居三年，以疾去。二十九年，改淮西宣慰司副使，復以親老辭。召至京師，入見內殿，有旨令曾再使安南，授吏部尚書，賜三珠金虎符、襲衣、乘馬、弓矢、器幣，以禮部郎中陳孚為副。十二月，改授淮安路總管而行。三十年正月，至安南。其國有三門：中曰陽明，左曰日新，右曰雲會，陪臣郊迎，將由日新門入。曾大怒曰：「奉詔不由中門，是我辱君命也。」即回館，既而請開雲會門入，曾复執不可，始自陽明門迎詔入。又責日燇親出迎詔，且講新朝尚右之禮。以書往復者三次，具宣布天子威德，而風其君入朝。世子陳日燇大感服，三月，令其國相陶子奇等從曾詣闕請罪，並上萬壽頌、金冊表章、方物，而以黃金器幣奇物遺曾為贐，曾不受，以還諸陶子奇。八月，還京師，入見，進所與陳日燇往復議事書。帝大悅，解衣賜之，且令坐地上，右丞阿里意不然，帝怒曰：「梁曾兩使外國，以口舌息兵戈，爾何敢爾！」是日，有親王至自和林，帝命酌酒，先賜曾，謂親王曰：「汝所辦者汝事，梁曾所辦，吾與汝之事，汝勿以為後也。」復於便殿賜酒饌，留宿禁中，語安南事，至二鼓方出。明日，陶子奇等見詔，陳其方物象、鸚鵡於庭，而命曾引所獻象。曾以袖引之，象隨曾轉，如素馴者，復命引他像，亦然。帝以曾為福人，且問曰：「汝亦懼否？」對曰：「雖懼，君命不敢違。」帝稱善。或讒曾受安南賂者，帝以問曾，曾對曰：「安南以黃金器幣奇物遺臣，臣不受，以屬陶子奇矣。」帝曰：「苟受之，何不可也！」尋賜白金一錠、金幣二；敕中書以使安南三珠金虎符與之。仍乘傳之任淮安。到官，興學校，厲風俗，河南行省事有疑者，皆委曾議之。