จะ ‘แจกเงิน’ สักที หลักการควรเป็นอย่างไร ต้อง ‘วิกฤต’ แค่ไหน ประชาชนเดือดร้อนเพียงใดจึงต้องใช้วิธีนี้ ย้อนกลับไปยังต้นทางของนโยบายประชานิยม นโยบาย ‘เงินผัน’ เมื่อปี 2518 ในรัฐบาล หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช ที่เปลี่ยนระบบงบประมาณใหม่ ให้โอนตรงไปยัง ‘สภาตำบล’ จ้างงานคนในท้องถิ่น เพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจและนโยบาย ‘กองทุนหมู่บ้าน’ หมู่บ้านละ 1 ล้านบาท ในรัฐบาล ทักษิณ ชินวัตร เมื่อปี 2544 ที่พยายามพลิกหัว-กลับหาง ระบบงบประมาณอีกครั้งด้วยการ ‘จ่ายตรง’ และกลายเป็นหนึ่งในตราสินค้าของทักษิณและ ‘พรรคทักษิณ’ มาตลอด 2 ทศวรรษ ก่อนที่ ‘ดิจิทัลวอลเล็ต’ จะเริ่มจ่ายสัปดาห์หน้า b-holder ชวนศึกษาประวัติศาสตร์ของการแจกเงิน จ่ายเงิน และความพยายามปรับระบบงบประมาณที่กลายเป็น ‘ตำนาน’ อันลือลั่น