Notował w „Dzienniku” Stefan Kisielewski: „W prasie nie było złamanego słówka, że to rocznica odrodzenia państwowości polskiej. Świństwo i granda…”  A Jaruzelski ostrzegał swoich: „Musimy być bardzo wyczuleni na dzień 11 listopada. Przede wszystkim zaporowe działania w propagandzie…”.

25 lat temu odszedł Jerzy Giedroyc, założyciel w 1947 roku legendarnego miesięcznika „Kultura”. Kierował nim z podparyskiego Maisons-Laffitte do śmierci we wrześniu 2000 roku. Mówiono o nim Redaktor, Książe z Maisons-Laffitte. Pozostawił po sobie 637 numerów „Kultury”, 171 wydań kwartalnych „Zeszytów Historycznych” – i 512 tomów wielkiej literatury polskiej i obcej. Był to obok wydawnictwa niezwykły ośrodek myśli politycznej, najważniejszy na emigracji, mocno powiązany ze środowiskami ludzi niezależnie myślących w Kraju. Specjalizował się w przełamywaniu politycznych stereotypów.

Mówił o sobie Jan Karski: „Chciałem ratować miliony, a nie uratowałem ani jednego życia”. Jako emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego był pierwszym, który złożył wolnemu światu pełną relację o zagładzie polskich Żydów. Jak mówił Eli Wiesel, dzięki niemu wiemy, że jednostka, jeśli tego pragnie, ma szansę wpłynąć na bieg historii. Po wojnie został w Ameryce, był wykładowcą Georgetown University. Uhonorowano go tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, w USA pośmiertnie odznaczono prezydenckim Medalem Wolności. Ten podcast opowiada o powojennych losach Wielkiego Świadka Holocaustu.

25 lat temu zmarł Jak Karski, kurier, emisariusz. Świadek zagłady. Kronikarz Holokaustu. To on pokazał światu, co Niemcy zrobili w okupowanej Polsce, jak doprowadzili do zagłady Żydów. Jak sam mówił chciał uratować miliony a nie uratował pojedynczego życia. Profesor Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski w Śladach pamięci przypominają postać wybitnego człowieka Jana Karskiego

W czerwcu 1950 roku w Berlinie zachodnim doszło do spotkania Kongresu Wolności Kultury. Celem zorganizowanej pod auspicjami CIA kongresu było wzmocnienie środowisk antykomunistycznej lewicy. Tak rozpoczęła się zimna wojna kulturowa, która toczyła się przez dekady, aż do upadku komunizmu. Spotkanie intelektualistów o poglądach antykomunistycznych, choć często także lewicowych, ale przekonanych, że twórczość i kultura nie mogą być objęte ideologią zaowocowało powstaniem wielu czasopism, organizacją konferencji i seminariów, na których propagowano ideę kultury wolnej od ideologii. O znaczeniu Kongresu Wolności Kultury opowiadają prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski

Dwa wektory sił ścierały się na powojennej mapie świata: wolność kontra totalitaryzm. W 1947 Sowieci utworzyli Kominform, rok później dokonali przewrotu w Czechosłowacji. Dalej - blokada Berlina, a w 1949 – sowiecka bomba atomowa.  Prezydent Truman odpowiada doktryną powstrzymywania. Rusza „intelektualny Plan Marshalla”. W czerwcu 1950 roku w Berlinie zbiera się Kongres Wolności Kultury. Po latach powiedziano o tym zdarzeniu – najpiękniejsza antykomunistyczna akcja CIA. O kongresie Wolności Kultury rozmawiają prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski.

Porwani w marcu 1945 przez agentów NKWD przywódcy Polskiego Państwa Podziemnego w czerwcu tego samego roku zostali przez postawieni prze sądem kapturowym w Moskwie. Po sfingowanym procesie, który miał na celu skompromitowanie przywódców Państwa Podziemnego zapadły wyroki więzienia.  Cześć z Szesnastu została dość szybko zwolniona, część uniewinniona, ale wielu zmarło w sowieckich celach. O losach Szesnastu opowiadają prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski

Wiosną 1945 roku agenci NKWD porwali przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, których zaproszono na rozmowy z przedstawicielami władz sowieckich. Zamiast rozmów wszystkich przewieziono do Moskwy, gdzie odbył się Proces Szesnastu. Stefan Korboński łącznik rządu polskiego w Londynie był świadkiem tych wydarzeń i to on poinformował władze w Londynie o zniknięciu przywódców Państwa Podziemnego. O roli Stefana Korbońskiego opowiadają prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski.

80 lat temu, wiosną 1945 roku, przywódców Polskiego Państwa Podziemnego zaproszono na rozmowy z przedstawicielami władz sowieckich. Biała willa przy ulicy Pęcickiej 5 w Pruszkowie (dziś Armii Krajowej 11) była zasadzką NKWD, a zaproszenie na konsultacje z Sowietami okazało się zaproszeniem do Moskwy... Reprezentantów głównych partii porwano na Łubiankę, a w czerwcu w cieniu Kremla zorganizowano pokazowy trybunał, który miał przejść do historii jako Proces Szesnastu. Ta sprawa była w PRL objęta ścisłym zapisem cenzorskim. O Procesie Szesnastu opowiadają prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski

Gustaw Herling-Grudziński był w PRL objęty pełnym zapisem cenzorskim. Nie ukazywały się żadne jego prace. Dopiero w 1988 roku pozwolono na wydanie pierwszych opowiadań autora Innego Świata. Herling-Grudziński wiedział, że komunizm upadnie, ale nie spodziewał się, że nastąpi to za jego życia. Tu się pomylił. Jak oceniał zmiany w Polsce po upadku PRL? Czy nowa, III RP była dla niego państwem doskonałym, czy też recenzował polską rzeczywistość? O tym kolejnym odcinku podcastu Ślady pamięci profesora Rafała Habielskiego i Andrzeja Mietkowskiego.

Pisarz, myśliciel, moralista, świadek XX wieku. "Kto twierdzi, że nie można żyć bez nadziei, twierdzi po prostu, że nie można żyć bez nieustannego buntu".

Był jednym z najwybitniejszych polskich twórców XX wieku. Pisał z potrzeby prawdy i obowiązku świadectwa. Jako pisarz narodził się w łagrze. „Jestem zdania, że istnieje pewna nieprzekraczalna granica tego, co wolno ludziom powiedzieć o ludziach”. 

W 1970 roku w Warszawie zapadły wyroki więzienia za przemycanie zakazanych autorów emigracyjnych. „Celem było sianie fermentu, zohydzenie władzy i ustroju socjalistycznego, ale na taką krytykę w naszym kraju nie ma miejsca” – stwierdzał sąd. Tymczasem oskarżony Jakub Karpiński oskarżał wymiar sprawiedliwości: „To proces przeciwko książkom i przeciwko słowu, przeciwko paryskiej Kulturze.”

Wielki poeta, przed Noblem Miłosza uznawany za największego na emigracji. Przez całe życie zaangażowany w wypadki nad Wisłą. „Przemoc nie odbierze duchowi polskiemu siły, by służyć wolności” zwracał się do rodaków w Kraju.

„Im dłużej człowiek żyje, tym więcej rzeczy nie zrobił.” Conradysta, wykładowca literatury i filozofii, w latach 70. twórca PPN - podziemnego Polskiego Porozumienia Niepodległościowego.  Kiedy w stanie wojennym pozostał na Zachodzie i stanął na czele Wolnej Europy – w Warszawie skazano go zaocznie na karę śmierci za współpracę z amerykańskim wywiadem.

 „Busolą dla naszego patriotycznego społeczeństwa, a zwłaszcza dla młodzieży, będą dziś słowa bohaterskiego Arcypasterza – kardynała Wyszyńskiego, wzywającego do spokoju i opanowania. Nakazem chwili na dzień dzisiejszy jest unikanie wszystkiego, co mogłoby zagrozić Polsce nową katastrofą.” Po 1956 roku wyważone audycje Rozgłośni Polskiej stawiano za przykład, sugerując, że emocjonalny przekaz redakcji węgierskiej Wolnej Europy mógł wyprowadzić Węgrów na ulice

Pieśniarka, parodystka, przed wojną zasłynęła jako gwiazda Polskiego Radia we Lwowie. Po wojnie zarządzała biurem Wolnej Europy w Londynie. Była producentką kabaretu Mariana Hemara, występowała w jego teatrze nad Tamizą.

„Słuchałem serwisu Wolnej Europy z wydarzeń na Wybrzeżu... Dowód rzetelności i odpowiedzialności, dowód przeciwko lansowanej przez szeptaną propagandę tezie, że prawda znajduje się pośrodku pomiędzy RWE i rozgłośnią warszawską, co zawsze kojarzyło mi się z pasztetem: pół konia, pół zająca” - pisał po latach Andrzej Gwiazda.

„Był jednym z najważniejszych świadków historii XX wieku i pisarzem. Jednocześnie, był artystą należącym do najwybitniejszych twórców malarstwa europejskiego drugiej połowy XX wieku” – Wojciech Karpiński.

O zbrodni katyńskiej i konsekwencjach politycznych mówią w podcaście "Ślady pamięci" ocalali z masakry świadkowie zbrodni: Stanisław Swianiewicz, Józef Czapski, Janusz Zawodny, a także przedstawiciele polskiego państwa na wygnaniu. Ambasador Edward Raczyński opowiada o reakcji Churchilla, generał Władysław Anders o dramatycznych poszukiwaniach oficerów polskiej armii. Wygnańcy przez dziesięciolecia wierni Rzeczypospolitej. Głosy niepokorne, które wpływały na bieg historii.