Colm Tóibín to irlandzki pisarz i eseista, uważany coraz częściej za kandydata do literackiego Nobla. Wydana właśnie w Polsce, w przekładzie Jerzego Kozłowskiego, powieść "Long Island" jest kontynuacją jego poprzedniej ksiażki "Brooklyn".Eilis Lacey, obecnie Fiorello, powraca po dwudziestu latach. Jest żoną, matką, mieszka w Nowym Jorku i zdaje się mieć spokojne, dość ustatkowane życie. To jednak złudzenie - otoczona rodziną męża, zauważająca swe coraz głębsze wyalienowanie, musi zmierzyć się z informacją, że najbliższy człowiek - jak dotąd sądziła - będzie miał dziecko z inną kobietą. Nie umiejąc poradzić sobie z tą wiadomością, wraca na jakiś czas do rodzinnej Irlandii. Tam zaś przyjdzie zmierzyć się jej z przeszłością, od której uciekła. Czy zrobi to ponownie? Irlandzki pisarz opowiada nie tylko o "Long Island", ale także o współczesnej Ameryce, gdzie - wraz ze swoim partnerem - mieszka. Czy widzi jeszcze nadzieję dla tamtejszej demokracji? 

Kłamstwo oraz skłonność ludzi do mówienia nieprawdy. Dlaczego to robimy? Dlaczego robią to bohaterowie powieści Hanny Nordenhök "Wonderland"? Michał Nogaś rozmawia ze szwedzką pisarką i poetką o jej nowej powieści, która właśnie ukazała się w Polsce w przekładzie Justyny Czechowskiej. "Wonderland" to piąta powieść Nordenhök. W Szwecji zbiera znakomite recenzje. Hanna Nordenhöck określana jest mianem jednej z najlepszych szwedzkich pisarek swojego pokolenia. Urodziła się w 1977 roku. Jest także tłumaczką z języka hiszpańskiego. Rozmowa miała miejsce podczas Festiwalu Conrada w Krakowie. 

Przenosimy się do Teatru Starego w Lublinie na spotkanie z łotewskim pisarzem Svensem Kuzminsem, autorem powieści "Chochma". Kuzmins opowiada o swoim procesie twórczym, inspiracjach i postaciach z książki, które odzwierciedlają rozmaite życiowe doświadczenia Łotyszy. Nie unika uniwersalnych tematów, jak radzenie sobie z egzystencjalnym lękiem oraz wpływu transformacji na życie obywateli byłego bloku wschodniego. Rozmowa obejmuje wspomnienia z czasów transformacji i upadku komunizmu w Łotwie, analogie do polskich realiów lat 90. XX wieku i refleksje nad zmianami społecznymi i gospodarczymi tamtego okresu.  Rok 1992 w Chochmie, nadmorskim kurorcie na zachodzie Łotwy. Na placu Akacjowym zbierają się wszyscy mieszkańcy, by obejrzeć, jak z piedestału jest strącany pomnik Lenina...

Laureat Międzynarodowego Bookera - bułgarski pisarz Georgi Gospodinow, opowiada o swojej książce "Ogrodnik i śmierć". To opowieść o odchodzeniu ojca, o pokoleniu, które uczyło się emocji w ciszy i o ogrodach - miejscach, gdzie życie i śmierć splatają się w codzienności oraz o miłości, która trwa wiecznie. 

Spotkanie z Abdulrazakiem Gurnahem, laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, który przyjechał do Polski na Conrad Festival w Krakowie. Autor powieści "Kradzież" opowiada o tym, jak historia i kolonialna przeszłość Afryki Wschodniej wpływają na jego twórczość, o ludziach żyjących między kulturami i kontynentami oraz o tym, dlaczego ignorancję uważa za jedną z najgroźniejszych cech współczesności. To spotkanie z literaturą, która pyta, kim jesteśmy i czy potrafimy naprawdę zrozumieć innych? 

Kevin Jared Hosein - pisarz z Trynidadu i Tobago, autor poruszającej powieści "Głodne duchy". To historia o życiu w cieniu kolonialnej przeszłości, o biedzie, wierzeniach i pamięci, która nie daje spokoju. O świecie, w którym natura i człowiek współistnieją w napięciu oraz o opowieściach, które pozwalają ocalić to, czego nie zdążyła zapisać historia.

Zdobywczyni Międzynarodowego Bookera, niemiecka pisarka Jenny Erpenbeck i jej książka "Kairos". To pełna emocji, uniesień i wzajemnych upokorzeń, miłość wkraczającej w dorosłość Kathariny i starzejącego się Hansa. Studentka i pisarz, pełna wiary w ludzi dziewczyna i zmęczony życiem, bezwzględny mężczyzna. Czy ich wspólny świat da się - niczym NRD - ocalić przed wewnętrznym rozpadem? Skąd wzięła się ta książka? Co myśli o swoich bohaterach? Dlaczego w Niemczech tematy, które poruszyła w swojej powieści, wciąż budzą tak ogromne emocje?

Herkus Kunčius - litewski pisarz, dekonstruktor totalitaryzmu, autor poczytnych powieści, m.in. "Litwin w Wilnie" i "Żelazna rękawica Stalina". Ta ostatnia książka napisana w 2019 roku i przetłumaczona na język polski w 2023 roku,  to powieść-ostrzeżenie przed tym, że Rosja nigdy nie zmieni swojej polityki... 

Yael van der Wouden przyszła na świat w Tel Awiwie, ale od 10. roku życia mieszka w Holandii. Jej debiutancka książka "W dobrych rękach", która ukazała się właśnie w Polsce w przekładzie Justyny Huni, znalazła się w finale Bookera, zdobyła Women's Prize for Fiction. Skąd wziął się debiut Yael? Jak postrzega ona swoją podwójną tożsamość i dlaczego nie może znieść tego, co dzieje się obecnie w Gazie? Czy współpraca części Holendrów z okupantem i ukrywanie Żydów za pieniądze to nadal temat tabu? 

Gerald Murnane - autor kultowej powieści "Równiny" w Trójce. To pierwszy w historii polskich mediów wywiad z tym australijskim pisarzem, kandydatem do literackiej Nagrody Nobla. Jego "Równiny" to opowieść o młodym filmowcu, który przybywa do australijskiego interioru, by stworzyć film o równinach – ich monotonii, sile i hipnotyzującym pięknie. Z czasem granica między światem zewnętrznym a jego własnym doświadczeniem coraz bardziej się zaciera, a historia staje się medytacją nad pamięcią, wyobcowaniem i poszukiwaniem sensu. Autor opowiada o kulisach pisania, świecie marzeń ukrytym w jego książkach i o tym, dlaczego niektórzy widzą w nim przyszłego noblistę.

Rozmowa z chilijską pisarką Isabel Allende o kulisach powstawania książki - od prasowych wycinków i historii Elsy Morales, po realizm magiczny i refleksje nad dyktaturą. Także o trudnych latach na emigracji, pierwszych sukcesach literackich i o tym, jak rodził się styl, który uczynił Allende jedną z najbardziej cenionych autorek na świecie.

"Cesarzowej Piotra" to opowieść o Katarzynie I, Litwince, która po śmierci męża, Piotra I objęła władzę w Rosji. Kristina Sabaliauskaitė udowadnia, że potrafi - jak mało kto snuć opowieść, która wciąga czytelnika, uwodzi i ani przez chwile nie nudzi. Opowiada o odkryciu - dla siebie i innych - postaci Katarzyny I, o milczeniu na jej temat, w Litwie i nie tylko, o dworze Piotra I, jego próbie przebudowy Rosji i rosyjskiego społeczeństwa, a także o tym, jak bardzo współczesna jest to powieść.

Bogdan-Alexandru Stănescu ma 46 lat, jest rumuńskim pisarzem, poetą, eseistą i prozaikiem, w wolnym czasie zajmującym się redagowaniem książek, tłumaczeniem literatury piękną. Był gościem tegorocznej edycji festiwalu Literacki Sopot. Przyjechał by porozmawiać o swojej powieści "Abraxas". Powieści monumentalnej, nierzadko — dosłownie lub w przenośni — wgniatającej czytelnika w fotel, liczącej - w polskim przekładzie Kazimierza Jurczaka - ponad 600 stron, będącej zapisem życia, nieco ponad czterech dekad, by być dokładnym, niejakiego Michiego Lucescu - mistrza niepowodzeń, porażek, człowieka, w którego dotychczasowym istnieniu w zasadzie wszystko poszło nie tak. Opowiadał o Rumunii i o chaosie, z którego nie zawsze wyłania się nowy porządek...

To książka o dorastaniu, emigracji i walce z chorobą. Tytułowa bohaterka, od dziecka nieco inna, nie do końca odnajdująca się wśród rówieśników, wkracza w dorosłość i rusza w świat. Studiuje poza ojczyzną, co chwilę poznaje nowych ludzi, próbuje dopasować się do okoliczności, zrozumieć otaczającą ją rzeczywistość. Jest przedstawicielką pokolenia współczesnych nomadów-ekspatów, którzy podróżują między kontynentami, bo tego wymagają od nich praca i przełożeni. W pewnym momencie jednak wszystko się zmienia... Teo otrzymuje diagnozę: agresywny rak szyjki macicy...

Obcość w świecie, we własnej rodzinie, w relacjach z najbliższym człowiekiem. Dwie wersje początku tej samej historii, spotkania dwojga głuchych, których córka - po wielu latach, już jako dorosła i doświadczona kobieta - napisała świetną książkę o poczuciu obcości, nie tylko własnej. Claudia Durastanti, włosko-amerykańska pisarka, która po kilku latach życia w Stanach Zjednoczonych, wróciła wraz z matką i bratem do Italii i zamieszkała na prowincji. W "Obcej" pisze o wykorzenieniu i potrzebie znalezienia własnego miejsca, o języku, który nie zawsze może okazać się ojczyzną (matczyzną) i wymaga tworzenia nowych "bezpiecznych" połączeń, o toksycznych relacjach między najbliższymi, o syndromie oszustki i nieustannej rekonstrukcji więzi rodzinnych.

Gwendoline Riley - autorka głośnej powieści "Moje zmory" opowiada historię Bridget Grant - kobiety próbującej uciec od traum dzieciństwa, trudnych relacji z rodzicami i toksycznej matki. To opowieść o miłości i obojętności, bliskości i konieczności dystansu, a także o tym, jak dzieciństwo potrafi odcisnąć się na całym naszym życiu. Poznajemy kulisy powstania książki, dowiadujemu się ile w niej jest autobiografii oraz zastanawiamy się dlaczego tak wielu dorosłych dzieci i ich rodziców nie potrafi się porozumieć.

Nie tak dawno w Polsce, w przekładzie Anny Halbersztat, ukazała się jego najnowsza powieść "Plac zabaw" -"Playground" - zatrważająco współczesna, w zasadzie, w pewnym sensie, dziennik naszych czasów. Choć to oczywiście fikcja, Richard Powers opowiada o nas w XXI wieku, o tym, do czego doprowadził niepohamowany rozwój, o naturze, naszym w jej ramach miejscu i o tym, że zachłanność może prowadzić do rzeczy strasznych. O świecie wykreowanym przez Richarda Powersa, o oceanach, katastrofie klimatycznej, fascynujących historiach i spojrzeniu w przyszłość — o ile jakakolwiek w ogóle nas czeka. 

Tym razem w audycji przenosimy się do Ameryki Południowej. Gościnią odcinka jest Fernanda Trías, autorka "Tłustego różu"- powieści o zarazie, która ukazała się w 2020 roku - tuż przed pandemią - i sprawiła, że niektórzy uznali, iż pisarka ma zdolności profetyczne. Co dzieje się z nami w obliczu zagrożenia? Jak państwo wykorzystuje strach, by dokręcać śrubę? Czy tak będzie wyglądała nasza przyszłość?

Gościem tego wydania programu jest ukraiński pisarz, poeta, wokalista, aktywista i żołnierz - Serhij Żadan.    Po wybuchu wojny zdecydował się zostać w swoim mieście - Charkowie. Właśnie ukazał się w Polsce nowy tom jego opowiadań zatytułowany "Arabeski". Uwaga, ta rozmowa to - dosłownie - połączenie z... wojną.

Troje bohaterów, trzy plany czasowe, trzy historie, które przenikają się, splatają i pokazują, jak — nomen omen — płynnie przeszłość przechodzi w teraźniejszość i zapowiada przyszłość. Artur, chłopiec urodzony w biednej londyńskiej rodzinie, ma dar — doskonałą pamięć, która w przyszłości uczyni z niego odkrywcę i tłumacza jednego z ważniejszych (w historii świata) dzieł literackich. Narin to dorastająca dziewczynka, jazydka, która żyje z rodziną we współczesnej Turcji i pewnego dnia, wraz z babcią i przy wsparciu ojca, udaje się do Iraku, by tam odbyć chrzest. Zaleekah mieszka w Londynie, w czasach Brexitu, jej prywatne życie legło właśnie w gruzach, ale wszystko zmienia lektura pewnej książki i fascynacja zjawiskami hydrologicznymi. Rozmowa o i wokół powieści "Tam na niebie są rzeki".